گزارش: الهام بهنود
طالبان پس از تسلط بر افغانستان، به سیاست شکنجه و کشتار روی آورده‌اند، به‌گونه‌ای که اگر کسی از قباحت رژیم نامشروع این گروه سخن زند، شکنجه و در نهایت سر به نیست می‌شود. در این میان، نظامیان دولت پیشین، بیش از هر طیف دیگر آماج شکنجه و کشتار قرار می‌گیرند.
نظامیان پیشین در دو سال و چندماه پسین با دشواری‌های فراوان مواجه بودند. افزون بر بیکاری در معرض بازداشت، شکنجه و کشتار قرار داشتند/دارند. نظامیان پیشین، جایی برای ماندن و رفتن ندارند. اگر در کشورهای همسایه پناه گیرند، در معرض اخراج مواجه می‌شوند که برگشت شان به افغانستان بیش از گذشته خطرپذیر است.
پس از تسلیم‌دهی افغانستان به گروه طالبان، ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه، فرمان «عفو عمومی» صادر کرد که نه‌تنها به منصه اجرا درنیامد، بل ماشین شکنجه و کشتار این گروه بیش‌تر از مردم به‌ویژه نظامیان پیشین قربانی گرفت.
در بیست و پنج روز اخیر، نزدیک به بیست تن از نظامیان پیشین در ولایت‌های کابل، پنجشیر، لغمان، کندز، ننگرهار، پکتیکا، خوست و تخار از سوی نیروهای طالبان بازداشت، زندانی و تیرباران شده‌اند که در ذیل به هویت آنان اشاره می‌شود:
- شمس‌الحق یوسفی، نظامی پیشین روز دوشنبه، ۲۴ میزان، در ولایت پنجشیر از سوی استخبارات طالبان بازداشت شد. منابع به خبرگزاری مقاومت می‌گویند که موصوف از روستای تندخوی ولسوالی دره این ولایت گرفتار شده است. طالبان در بدل رهایی وی خواستار یک پایه مخابره و یک میل اسلحه نوع M4 شدند. گفتنی است که موصوف به تازه‌گی از کشور ایران برگشته است.
– عبدالقدیر، سرباز ارتش دولت پیشین، روز یک‌شنبه، ۲۳ میزان در ولسوالی خان‌آباد ولایت کندز از سوی نیروهای استخبارات طالبان بازداشت و سپس به قتل رسید.
– همچنان، نیروهای طالبان روز شنبه، ۲۲ میزان، دو نظامی پیشین را در منطقه دگران از مربوطات ولسوالی دولت‌شاه ولایت لغمان تیرباران کردند. نام این دو نظامی پیشین، جاوید و دادی‌خان گفته شده است.
– در ولایت ننگرهار روز جمعه، ۲۱ میزان، یک فرمانده پولیس محلی دولت پیشین از سوی نیروهای طالبان کشته شد. منابع به خبرگزاری مقاومت محل حادثه را منطقه مملی ولسوالی خوگیانی این ولایت گفته‌اند.
– دوشنبه، ۱۰ میزان، نیروهای استخبارات طالبان یک نظامی پیشین را که معلول نیز بود در ولایت پکتیکا تیرباران کردند. منابع محلی به خبرگزاری مقاومت، نام مقتول را عبدالعلیم گفته‌اند. این حادثه در روستای جلال‌زی ولسوالی جانی‌خیل این ولایت به وقوع پیوسته است. گفتنی است که این نظامی پیشین قبلاً به اثر انفجار بینایی خود را از دست داده بوده است.
– روز شنبه، ۲۲ میزان، نیروهای طالبان به منزل مسکونی نافع مولوی‌زاده، رییس شورای جوانان پنجشیر مقیم کابل و یکی از مقام‌های وزاردت داخله دولت پیشین، هجوم بردند و موصوف را با چند تن دیگر از اعضای خانواده‌اش بازداشت و زندانی کردند. خانواده آقای مولوی‌زاده، علت بازداشت او را نمی‌دانند و طالبان در این زمینه به آنان چیزی نگفته‌اند.
– نیروهای طالبان سه‌شنبه، ۱۱ میزان، حیدر اشکمشی، نظامی پیشین را در مسیر شاهراه ولایت تخار-کندز بازداست کردند. تصاویری از جریان بازداشت در اختیار خبرگزاری مقاومت قرار گرفته، بدرفتاری نیروهای طالبان با موصوف را نشان می‌دهد.
– محمد آصف، منسوب امنیت ملی دولت پیشین از سوی نیروهای طالبان در ولایت خوست بازداشت شده است. منابع به خبرگزاری مقاومت، روز جمعه، ۱۴ میزان، از بازداشت موصوف خبر دادند. این نظامی پیشین از مربوطات ولسوالی مندوزی این ولایت بازداشت و به جای نامعلوم منتقل شده است.
طوری که در فوق تذکر رفت، تعدادی از این نظامیان کشته شدند. آنانی که زنده‌اند، تحت شکنجه قرار دارند و یا هم از سرنوشت و محل نگهداری شان معلومات در اختیار نیست. این در حالی است که نظامیان پیشین نه‌تنها علیه طالبان فعالیت مسلحانه ندارند، بل خانه‌نشین هستند یا هم در کار خصوصی مصروف می‌باشند.
دنیا اگرچند در برابر جنایات طالبان سکوت نکرده، ولی گام عملی، موثر و بازدارنده برای مهار عملکرد این گروه نیز برنداشته است. پارلمان اتحادیه اروپا، در نشستی که در ۵ اکتوبر سال روان، در شهر استراستبورگ برگزار کرده بود، با نشر قطعنامه‌ای نقض حقوق بشر و کشتار نظامیان پیشین از سوی طالبان را محکوم کرد. در بخشی از این قطعنامه آمده است: «پارلمان اتحادیۀ اروپا به‌شدت نقض شدید حقوق بشر در افغانستان را محکوم می‌کند و هشدار می‌دهد که از زمان تسلط طالبان بر این کشور، موارد نقض حقوق بشر به‌طور تصاعدی افزایش یافته است.»
در همین حال، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان که یک روز پیش از تصویب این قطعنامه در نشست پارلمان اتحادیه اروپا حضور یافته بود، از تبدیل‌شدن افغانستان به پناه‌گاه تروریسم هشدار داد. رهبر جبهه مقاومت ملی، خطاب به نماینده‌گان پارلمان اروپا گفت: «چیزی که در حال حاضر ما نیاز داریم، فشار بر گروه طالبان است، ولی اروپا این کار را انجام نداده است.» پس از ختم نشست، گروه محافظه‌کاران و میانه‌روهای پارلمان اروپا در شبکه اجتماعی ایکس (تویتر سابق)، خوشحالی‌شان را بابت حضور رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان در نشست پارلمان اروپا ابراز داشتند.
همزمان بااین، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، در گزارش جدیدش گفته است که طالبان بر‌خلاف تعهدشان در چارچوب فرمان عفو عمومی، صدها کارمند دولت پیشین به‌ویژه نظامیان را بازداشت و زندانی کردند که در اثر شکنجه جان باخته‌اند.
در هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد که با حضور ۱۹۳ کشور در سپتامبر سال روان، برگزار شده بود، کشتار نظامیان پیشین و نقض حقوق بشر در افغانستان محکوم گردید.
این همه در حالی صورت می‌گیرد که طالبان خود را ملزم به رعایت حقوق شهروندان می‌خوانند و ادعاهای مطرح‌شده مبنی بر نقض حقوق بشر را دربست رد می‌کنند.
همچنان، دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) با نشر گزارشی از ثبت ۸۰۰ مورد نقض حقوق بشر توسط طالبان خبر داد. در گزارش آمده است که طالبان مسوول قتل‌های فراقانونی، بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری علیه مقام‌ها و نظامیان دولت پیشین هستند. طبق گزارش، نیروهای طالبان، ۲۱۸ مورد قتل فراقضایی نظامیان سابق را در ۳۴ ولایت مرتکب شده‌اند که بیش‌ترین موارد در ولایت‌های کابل، قندهار، هرات و بلخ ثبت شده است. همچنان، گروه طالبان مسوول دست‌کم ۱۴ مورد ناپدیدشدن‌های اجباری و ۴۲۴ مورد بازداشت خودسرانه نظامیان و کارمندان دولت پیشین، خوانده شده است. این گزارش، موارد نقض حقوق بشری از سوی طالبان را از ۱۵ آگست ۲۰۲۱ تا ۳۰ جون سال روان، بازتاب داده است.
یوناما، مدعی شده که نظامیان پیشین و خانواده‌های شان به این نهاد گفته‌اند که تماس تیلیفونی تهدیدآمیز از سوی نیروهای طالبان دریافت کرده‌اند. دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان از معافیت آشکار نیروهای طالبان در برابر بازداشت خودسرانه، شکنجه، قتل و ناپدید‌کردن نظامیان پیشین به‌شدت ابراز نگرانی کرده است. در گزارش اشاره شده که رژیم طالبان هیچ متن مکتوبی مبنی بر تعیین روش‌های رسیده‌گی به نقض عفو عمومی صادر نکرده است.
حرص انتقام‌جویی طالبان از نظامیان پیشین نه‌تنها فروکش نکرده، بل روز تا روز اوج می‌گیرد. عمده‌ترین نگرانی طالبان از حضور نظامیان پیشین در افغانستان این است که مبادا به جبهه مقاومت ملی افغانستان بپیوندند.
